آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که رقم صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال۹۹ معادل ۴۹۳میلیون دلار بوده، درحالی که این رقم در سال۱۴۰۰ به ۲میلیارد و ۳۰۵میلیون دلار افزایش یافته است. این تغییر، نشان دهنده رشد ۳۶۷درصدی صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال۱۴۰۰ نسبت به سال۹۹ است.
راهکارهای تحقق سند تحول دولت در حوزه صادرات چیست؟
روند رو به رشد صادرات خدمات فنی و مهندسی در بهار سال جاری نیز ادامه یافت، به طوری که به ۱۰۵میلیون دلار رسید. این رقم در بهار سال۹۹ حدود ۱۷میلیون دلار بود که نشانگر رشد ۵۱۸درصدی است. اهمیت توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی در کاهش وابستگی به صادرات نفت به حدی است که در سند تحول دولت، محل توجه قرار گرفت و بر حمایت از آن تاکید شده است.
پیش از این، حمیدرضا کربلایی اسماعیلی، رئیس اداره صادرات خدمات فنی و مهندسی سازمان توسعه تجارت، گفته بود که خراسان رضوی درمیان استان های دیگر به جز تهران، جایگاه خوبی در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی دارد و به لحاظ موقعیت جغرافیایی اش، باید از این فرصت به نحو احسن استفاده کرد. این موضوع نشان می دهد که خراسان رضوی بعد از تهران، جایگاه دوم را در صدور خدمات فنی و مهندسی کشور دارد.
تعاریف و الزامات صادرات خدمات فنی و مهندسی و جایگاه ایران
رئیس کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و عمران اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت و گو با شهرآرا گفت: ما به دلیل نداشتن یک تعریف جامع از خدمات فنی و مهندسی، همواره در حوزه تحلیل و بررسی و بیان دیدگاه های کارشناسانه، دچار مشکل بوده ایم و بخش بزرگ مشکل هم به اینجا باز می گردد که نتوانسته ایم به تعریف جامعی از خدمات فنی و مهندسی دست پیدا کنیم و به دلیل اینکه بخش کالایی صادرات خدمات فنی و مهندسی را از حوزه خود خدمات تفکیک نکرده ایم، آمارهای ما در بیشتر مواقع، غیر دقیق است.
محسن خندان دل افزود: خدمات فنی و مهندسی به بسته ای شامل طراحی، محاسبه، ساخت و پشتیبانی فنی مبتنی بر فناوری اطلاعات برای سیستم های فنی و علمی گفته می شود که کار راه اندازی و نصب را انجام می دهد و اطمینان پیدا می کند که تمام سیستم ها و برنامه ها به خوبی کار می کنند و هرگونه مشکل یا تضاد را حل کرده، به پیکربندی و اصلاح سیستم های جدید و موجود، کمک می کند؛ به ویژه در عصر حاضر، مسائل امنیتی سیستمی را مدنظر قرار می دهد و در آن اعمال نظر و نفوذ می کند. در خدمات فنی و مهندسی، مهارت های تحلیلی عالی و توانایی حل مسئله با نصب و ادغام برنامه و تسلط بر زبان های برنامه نویسی و تجربه استفاده از آن ها، ضروری است.
وی ادامه داد: بر اساس این تعریف، ما به این نقطه می رسیم که در این حوزه نگاه منسجمی نداشته ایم، درحالی که به عنوان مثال اگر بخواهیم یک پروژه راه سازی در کشور هدفی را به عنوان صادرات خدمات فنی و مهندسی به انجام برسانیم، مواد و کالاهای مصرفی را که در این پروژه استفاده خواهد شد، نیز جزو ارزش آن پروژه محاسبه می کنیم، درحالی که باید میان خود خدمات و کالاهای استفاده شدنی تفکیک صورت گیرد. لازم است در حوزه خدمات فنی و مهندسی، اطلاعاتی برپایه فناوری اطلاعات، سیستم های فنی و علمی، طراحی، محاسبه و ساخت، مدنظر قرار گیرد.
ظرفیت های مشهد
خندان دل با بیان اینکه مشهد درصورت حمایت، می تواند سکویی برای توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی باشد، گفت: کشورهای هدف حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی مشهد شامل افغانستان، ترکمنستان و عراق می شود. در افغانستان با توجه به تغییرات به وجود آمده و نبود ثبات سیاسی و امنیتی، هزینه سرمایه گذاری بسیار سنگین است. در ترکمنستان نیز به دلیل اختلافات گازی اش با ایران، پروژه چندان فعالی وجود ندارد و لذا به چند پروژه در کشور عراق محدود شده ایم، پس لازم است اصلاحات گسترده ای را در مناسبات خود با کشورهای همسایه مان انجام دهیم.
وی افزود: موضوع دیگری که فعالیت بخش صادرات خدمات فنی و مهندسی استان را تحت الشعاع قرار داده است، آسان سازی فضای کسب وکار در داخل کشور است. درواقع با آسان سازی فعالیت کسب و کارها، زمینه رشد و بالندگی شرکت های خدمات فنی و مهندسی را فراهم می کنیم؛ زیرا یکی از عوامل مهمی که موجب حضور ایران در معادلات بین المللی این بخش می شود، راه اندازی شرکت های بزرگ و کنسرسیوم هایی است که بتوانند در این فضا فعالیت کنند، بنابراین لازم است در مناسبات سیاسی با همسایگان پانزده گانه خود تجدیدنظر جدی کنیم؛ به عنوان مثال در پروژه بزرگ نوسازی قطر هیچ نقشی را ایفا نکرده ایم، درحالی که قطر، ثروتمندترین کشور منطقه ما محسوب می شود. لازم است در حوزه جذب سرمایه گذاری های خارجی در بخش خدمات فنی و مهندسی نیز اقدامات عملیاتی انجام گیرد. وقتی سرمایه گذار خارجی وارد ایران می شود، علاوه بر کمک به اجرای پروژه های داخلی، زمینه را برای آشنایی با شرکت های خدمات فنی و مهندسی داخل نیز فراهم می کند و همین مسئله خود مقدمه اجرای پروژه های بین المللی در کشورهای هدف خواهد شد.
کمیته تخصصی صادرات خدمات فنی و مهندسی
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: پیشنهاد اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی، این است که کمیته تخصصی صادرات خدمات فنی و مهندسی که در خراسان با همت سازمان های متولی تشکیل شده است، با حمایت سازمان توسعه تجارت به طور آزمایشی در کشورمان توسعه یابد. حمید بابازاده با اشاره به اینکه در گذشته آیین نامه و مصوبه ای وجود داشت که می گفت باید ۲۰درصد به شرکت های خدمات فنی و مهندسی فعال در عرصه بین المللی کمک مالی شود و این شرکت ها از تسهیلات برخوردار شوند، اظهار کرد: شرکت های خدمات فنی و مهندسی در تهران، دارای پشتوانه هستند و از حمایت نمایندگان مجلس و وزیران برخوردارند، درحالی که شرکت های استانی از این امکان بهره مند نیستند. وی ادامه داد: بیشتر کشورها ازجمله چین، ایتالیا، ترکیه و… برای صادرات خدمات فنی و مهندسی خود دارای اسپانسر هستند، این درحالی است که این مهم درباره کشور ما مصداق ندارد و متاسفانه شرکت های ایرانی به سختی می توانند خدمات خودشان را در عرصه بین المللی معرفی کنند.
یک دیدگاه بنویسید